Rodzaje spółek – charakterystyka
Polskie prawo przewiduje kilka podstawowych form funkcjonowania przedsiębiorstw. Jedną z nich jest tzw. spółka, która polega na współdziałaniu więcej niż jednej osoby fizycznej lub prawnej na podstawie zawartej umowy. Polskie prawo gospodarcze wyróżnia rodzaje spółek, które mogą istnieć na rynku. Jest ich sześć i różnią się one między sobą prawami, obowiązkami oraz zakresem ponoszonej odpowiedzialności. Przekłada się to na korzyści dla współwłaścicieli, dlatego należy dobrze przeanalizować, która forma spółki będzie najbardziej atrakcyjna. Warto poprosić o pomoc prawnika przy zakładaniu spółki. Sprawdźmy, jakie są rodzaje spółek.
Spółka cywilna
Najbardziej prostą formą spółki jest spółka cywilna, która może być zawarta między osobami fizycznymi i zarejestrowanymi podmiotami gospodarczymi. To, co wyróżnia spółkę cywilną, to fakt, że nie posiada ona osobowości prawnej. Jest to współdziałanie wspólników na podstawie zawartej umowy, którzy wnoszą własny kapitał. Ich odpowiedzialność jest równa, a za swoją działalność ręczą oni także majątkiem prywatnym.
Spółka jawna
Kolejną spółką bez statusu osobowości prawnej jest spółka jawna. Działa ona na takich samych zasadach, co wyżej wymieniona spółka cywilna. Odróżnia się ona jedną cechą. W przeciwieństwie do spółki cywilnej, której funkcjonowanie reguluje jedynie kodeks cywilny, spółka jawna opiera się na przepisach kodeksu spółek handlowych. Wymaga ona rejestracji w KRS, ujawnienia w nazwie chociaż jednego nazwiska współwłaściciela. Majątek prywatny może podlegać wierzycielowi dopiero wtedy, kiedy niemożliwe jest wyegzekwowanie dobra spółki.
Spółka partnerska
Spółka partnerska to kolejna forma bez osobowości prawnej, z której mogą skorzystać jedynie osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz trudnią się tzw. wolnym zawodem. Podobnie jak w przypadku spółki jawnej, wszelkie regulacje dotyczące spółki partnerskiej kodyfikuje kodeks spółek handlowych, a w nazwie także musi wystąpić przynajmniej jedno nazwisko współwłaściciela. W tym przypadku jednak, niepodanie drugiego nazwiska skutkuje koniecznością dopisania zwrotu np. „i partnerzy”. Spółka ta oddziela odpowiedzialność prawną wspólników za ich prywatne decyzje. Odpowiadają oni osobiście także prywatnym majątkiem jedynie za posunięcia niezwiązane z wykonywaniem zawodu, np. za zaciągnięte kredyty.
Spółka komandytowa
Spółka komandytowa przeznaczona jest dla współwłaścicieli o różnym wkładzie finansowym. Jest dogodną formą stworzenia wyraźnego podziału na obowiązki i prawa między wspólnikami. Odpowiedzialność określana jest tu umową, a wspólnicy są nią obarczenie jedynie do kwoty wskazanej w jej treści. Największą jej wadą jest konieczność prowadzenia rozbudowanej księgowości.
Spółka z o.o.
Ta spółka ogranicza odpowiedzialność finansową współwłaścicieli, jednak przeznaczona jest głównie dla średnich i dużych przedsiębiorstw. Wierzyciel może dokonać egzekucji jedynie majątku należącego do spółki, w dodatku jedynie do wartości, która nie przekracza kapitału zakładowego. Współwłaściciele nie odpowiadają własnością prywatną. Umowę między podmiotami wchodzącymi w skład spółki stanowi akt notarialny. Możliwość rejestracji w KRS wyklucza kapitał zakładowy o wartości mniejszej jak 5000zł, a fakt, że spółka posiada osobowość prawną decyduje o konieczności prowadzenia pełnej księgowości. Liczne formalności wpływają na zwiększenie kosztowności spółki. Firmę prowadzi prezes, którego powołuje i ma możliwość odwołania zarząd spółki.
Spółka akcyjna
Stanowi najbardziej rozbudowaną formę prawną. Łączy cechy wszystkich spółek, choć najbardziej przypomina spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, ze względu na podobną strukturą i odpowiedzialność współwłaścicieli. Minimum kapitału zakładowego potrzebnego do rejestracji to 100000 zł, co decyduje, że jest forma wyłącznie dla dużych przedsiębiorstw.
Dziękujemy Kancelarii Radcy Prawnego Przemysław Malinowski za pomoc w przygotowaniu tego artykułu.